Edukacja ekologiczna jest obecnie postrzegana jako priorytetowe zadanie, którego cele zmierzają do wykształcenia człowieka nieobojętnego na środowisko. Człowieka, którego świadomość ekologiczna będzie na tyle wysoka, że odzwierciedli się zarówno w jego wiedzy, jak i codziennych działaniach. Bez wątpienia najwłaściwszym miejscem do rozpoczęcia tak ukierunkowanej edukacji jest najbliższe otoczenie rodzinne, które na pewnym etapie zostaje wsparte formalną edukacją wczesnoszkolną i dalej ewoluuje wraz z kolejnymi etapami kształcenia. Nie wolno jednak edukacji ekologicznej sprowadzić tylko do jej formalnego wymiaru a więc takiego, który odbywa się „w ławce szkolnej”. W tym miejscu należy zaznaczyć, że edukacja ekologiczna to proces przekazu wiedzy rozciągnięty na całe życie i również realizowany poza środowiskiem szkolnym.
Jest to tzw. nieformalna edukacja ekologiczna, która przynosi bardzo duże efekty. Problematyka skutecznej edukacji ekologicznej, przekładająca się na wzrost świadomości ekologicznej, a w konsekwencji mająca wymiar praktyczny, od wielu lat budzi zainteresowanie w środowisku naukowym i staje się przedmiotem badań pedagogów, socjologów oraz specjalistów od ekologii i ochrony środowiska. Przyczyną podjęcia takich analiz stał się moment, w którym ludzie zaczęli dostrzegać, że przyroda nie może być traktowana jako żywioł całkowicie poddany wykorzystaniu przez człowieka. Tym momentem był konieczny zwrot w relacji człowieka do świata przyrody.

Dotychczasowa relacja, która przejawiała się w dominacji jednego z elementów środowiska – człowieka, nad drugim – przyrodą zaczęła przynosić pewne nieuniknione konsekwencje.
W pierwszej kolejności były one widoczne w krajach, w których kluczową rolę odgrywała polityka związana z procesem industrializacji czy pożądanym wzrostem ekonomicznym, później stopniowo uwidoczniało się to także w innych społeczeństwach określanych jako mniej zamożne. Pojawiający się w świecie kryzys ekologiczny stał się przyczyną refleksji skłaniającej do podjęcia racjonalnych kroków mogących go powstrzymać. W wyniku tego zaczęto organizować na arenach międzynarodowych konferencje skupiające liczne grupy naukowe, społeczne, polityczne, których uczestnicy debatowali nad możliwościami zmiany panującej wśród ludzi mentalności na bardziej przyjazną środowisku. Niezbędnym elementem kształtowania prawidłowych relacji jest określone wartościowanie przyrody zależne w dużej mierze od posiadanej świadomości ekologicznej, która jest wynikiem uczestnictwa w procesie edukacyjnym, w tym edukacji ekologicznej. Można bowiem środowisko przyrodnicze postrzegać jako dobro użytkowe, z którego należy bezgranicznie korzystać lub jako wytwór Boga dany człowiekowi do egzystencji, któremu należy się poszanowanie i troska o jego zasoby.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że środowisko w kontekście edukacji ekologicznej należy rozumieć jako przestrzeń społeczno-przyrodniczą, którą tworzą różne komponenty, w tym również człowiek. Stąd potrzeba realizacji skutecznej edukacji ekologicznej, która w swych działaniach uwrażliwi człowieka na skutki jakie może on wyrządzić swoją niewłaściwą działalnością dla środowiska, a tym samym dla samego siebie.

Do kluczowych czynników kształtujących świadomość ekologiczną należy edukacja oraz wydarzenia mające istotny wpływ na społeczne nastawienie do przyrody. Zasadniczą rolę w tym aspekcie odgrywa rzetelny przekaz informacji, pozbawiony manipulacji i zniekształconej oceny sytuacji. W edukacji duże znaczenie ma też miejsce, w którym mieszkają osoby uczestniczące w jej procesie. Dostęp do różnych form realizacji procesu edukacji ekologicznej ma w tym przypadku kluczową rolę i przekłada się na efektywność edukacyjną. Porównując społeczności lokalne z mieszkańcami dużych aglomeracji miejskich można natrafić na takie rejony, gdzie dostęp do nowoczesnych form edukacji jest utrudniony.

Stan świadomości ekologicznej nie podlega jednoznacznej ocenie, dlatego też ważnym elementem są badania empiryczne prowadzone w rozmaitych kręgach społeczeństwa, obejmujące zarówno młode osoby, jak również dorosłych, osoby wykonujących różne profesje, zamieszkujące tereny zurbanizowane, jak też regiony nazywane „Polską powiatową”.

Pełen tekst artykuły do pobrania w linku poniżej.