Ludzka egzystencja nierozerwalnie powiązana jest z odczuwaniem szerokiej gamy emocji. Szczęście, smutek, radość, rozdrażnienie, gniew, rozpacz… Mogą być one intensywne bądź delikatne, przybierać na sile z czasem. Są jednak przejściowe, po pewnym czasie ustępują, są zastąpione innymi.
W przypadku, gdy osoba zmaga się z negatywnymi uczuciami przez dłuższy okres, może cierpieć na depresję, czyli chorobę afektywną jednobiegunową.
Istnieje jednak jeszcze jedna odmiana zaburzeń afektywnych, w której stany depresyjne przeplatają się z tak zwaną manią. Po „emocjonalnym dołku” nastrój osoby chorej na ChAD ulega drastycznej poprawie, a wręcz – zbyt dużej, zagrażającej pacjentowi oraz jego otoczeniu.
O ile odmiana jednobiegunowa jest dość powszechnie znana, to druga odmiana tejże choroby pozostaje czasem niezauważona.
Co powinniśmy więc o niej wiedzieć?
Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) najczęściej zaczyna się przed 40 rokiem życia (zwykle w przedziale wieku 28-35 lat). Charakteryzuje się występowaniem naprzemiennych zespołów depresyjnych, maniakalnych (lub hipomaniakalnych) oraz mieszanych. Mogą być one rozdzielone od siebie okresami bezobjawowymi. Możemy wyróżnić dwa jej typy:
· Typ I – w którym występują epizody depresji i manii;
· Typ II – w którym występują epizody depresji i hipomanii. Oprócz powyższego podziału chorobę dzieli się ze względu na częstość jej nawrotów:
· typ rapid cycling – na przestrzeni roku występują przynajmniej cztery różne epizody zaburzeń;
· typ ultra rapid cycling – liczba epizodów sięga rzędu kilkunastu, zmieniając się czasem nawet kilkukrotnie w ciągu doby.
Czym charakteryzują się poszczególne epizody ChAD?
W przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej obserwujemy następujące okresy:
1. Mania – stan łatwy do rozpoznania. Osoba w manii jest bardzo aktywna, towarzyszy jej nieustanna, zaciekła gonitwa myśli oraz chęć realizowania wielu planów jednocześnie. Chory bardzo mało śpi, jest bardzo pewny siebie, ma wysokie libido i chętnie bierze udział w zachowaniach ryzykownych, ma niesamowicie wysoką samoocenę. Mogą wystąpić również objawy psychotyczne.
2. Hipomania – trudno ją zauważyć. Osoba podczas tego epizodu jest „duszą towarzystwa”, ma w sobie bardzo wiele motywacji, potrafi wiele wtedy osiągnąć. Chory śpi krócej i jest zawsze wypoczęty zaraz po przebudzeniu. (Mogą być to również cechy danego człowieka, hipomanię stwierdza się tylko wówczas, gdy pojawiają się one i znikają).
3. Depresja – chory traci wolę życia. Towarzyszy mu brak energii, smutek, przygnębienie, zaburzenia snu, brak odczuwania przyjemności, spadek libido, lęk, niska samoocena, a w skrajnych przypadkach – myśli samobójcze.
4. Stan mieszany – objawy manii i depresji współtowarzyszą sobie, np. przygnębienie, płacz i duża ilość energii. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku myśli samobójczych – potrzebna jest natychmiastowa hospitalizacja
Kiedy można stwierdzić chorobę afektywną dwubiegunową?
Według kryteriów ICD-10 do rozpoznania ChAD muszą zostać spełnione następujące warunki:
1. Trwający epizod spełnia definicję manii, hipomanii lub stanu depresyjnego.
2. W przeszłości został stwierdzony przynajmniej jeden epizod afektywny (mania, hipomania, depresja lub okres mieszany).
3. Co najmniej jeden z epizodów afektywnych był inny niż depresyjny.
4. Objawy nie są spowodowane substancjami psychoaktywnymi lub innymi zaburzeniami.
Jak pomóc?
Przede wszystkim należy stwierdzić, że ChAD jest chorobą nieuleczalną. Terapia polega na łagodzeniu objawów. Najważniejszym elementem jest tutaj farmakoterapia, dlatego też należy sięgnąć po pomoc psychiatry. Bardzo pomocna okaże się również psychoedukacja chorego oraz psychoterapia podtrzymująca.
W przypadku bardzo poważnych i nasilonych objawów (depresyjnych czy maniakalnych) wymagana będzie hospitalizacja: nadmierne pobudzenie, psychozy, myśli samobójcze itd.
Walka z ChAD jest bardzo trudna, trwa nieraz całe życie. Ważnym jest więc, aby osoby dźwigające to brzemię, mogły otrzymać odpowiednie wsparcie, profesjonalne i to od bliskich osób. Normalne życie z tą chorobą jest możliwe. W przypadku, gdy identyfikujesz się z objawami charakterystycznymi dla choroby afektywnej dwubiegunowej lub dostrzegłeś je u kogoś ze swoich bliskich – zasięgnij odpowiedniej pomocy. Walka o siebie jest warta każdego wysiłku.
Po całość artykułu zapraszamy pod poniższy link.
